نظریه توهم پولی در اقتصاد

حتما برای شما هم اتفاق افتاده است که زمانی که درآمدتان افزایش پیدا می‌کند ابتدا احساس خوشحالی می‌کنید، اما در نهایت متوجه خواهید شد که قدرت خرید شما نه تنها بیشتر نشده بلکه ممکن است کاهش یافته باشد. این اتفاق با عنوان توهم پولی توسط اقتصاددانان شناخته می‌شود.

توهم پولی چیست؟

توهم پولی که با عنوان توهم قیمت نیز شناخته می‌شود، یک نظریه اقتصادی است که بیان می‌کند که افراد معمولاً تمایل دارند درآمد و ثروت خود را بر خلاف شرایط واقعی و به صورت اسمی در نظر بگیرند. راه دیگری برای درک مفهوم توهم پول این است که فرض کنیم افراد اثرات تورم بر پول خود را در نظر نمی‌گیرند، بنابراین آن‌ها به اشتباه معتقدند که ارزش ثروت انباشته یا اضافه شده آن‌ها به اندازه سال قبل است.

تاریخچه مفهوم توهم پول

“توهم پول” کتابی است که توسط اقتصاددان ایروینگ فیشر در سال ۱۹۲۸ تألیف شد. کتاب فیشر جزئیات یک مغازه دار آلمانی را در زمانی که واحد پول آلمان (در آن زمان، مارک آلمان واحد پول بود) به دلیل تورم شدید دچار کاهش ارزش شد، شرح داده است. ابر تورم، رویدادی است که در آن تورم بسیار بالا و با سرعت به جلو می‌رود. آلمان پس از جنگ جهانی اول چنین اتفاقی را تجربه کرد.

مغازه‌دار معتقد بود که چون پیراهن‌ها را بیشتر از قیمتی که خریده می‌فروشد، سود می‌برد. با این حال، به گفته فیشر، مغازه‌دار از فروش پیراهن‌هایش پول کمتری دریافت کرده یا حتی امکان دارد پولی از دست داده باشد. دلیل این است که مغازه‌دار قدرت خرید یا تعداد کالاها و خدماتی را که می‌توانست با همان مقدار پول خریداری کند، به دلیل فشارهای تورمی از دست داده بود.

فیشر به این نتیجه رسید که مردم به ثروت خود از نظر اسمی فکر می‌کنند، نه از نظر واقعی، که حس امنیت کاذبی را برای ثروت یک فرد فراهم می‌کرد.

درک توهم پول

توهم پول یه اتفاق روانشناختی است. افراد در ذهن خود تصور می‌کنند انباشت ثروت باعث ثروتمندشدن آن‌ها می‌شود و یا اگر افزایش درآمد داشته باشند وضعیت اقتصادی‌شان بهتر می‌شود، اما تورم را به حساب نمی‌آورند. با توجه به چنین واقعیتی، و با فرض مثبت بودن مداوم تورم، ارزش ثروت یک فرد اغلب بیش از حد توسط خود فرد تصور خواهد شد.

اقتصاددانان بر این باورند که توهمات پول به چند دلیل وجود دارد:

     ۱.عدم آموزش مالی:

 اغلب، مردم اثرات تورم را بر قدرت خرید خود حساب نمی‌کنند یا به دلیل دانش پایین درکی از مفهوم آن ندارند. 

   ۲.ثابت ماندن قیمت کالاها و خدمات:

 گاهی اوقات، قیمت برای کالاها و خدمات در قیمت تغییر نخواهد کرد حتی اگر اقتصاد کلی سیگنال تغییر قیمت را بدهد و این تغییر لازمه شود.

چگونه با توهم پول در زندگی خود مبارزه کنید؟

پس انداز مشابه یک کسب و کار

اگر شما به عنوان یک فروشنده کالایی که ۱۰ هزار تومان خریده‌اید به قیمت ۱۵ هزار تومان بفروشید، شما 15 هزار تومان درآمد کسب کرده‌اید اما در واقعیت درآمد شما ۵ هزار تومان است. حالا همین روش محاسبه را برای پس انداز خود نیز در نظر بگیرید. مقدار پولی که شما پس‌انداز می‌کنید ثروت اسمی شما است. برای محاسبه ثروت واقعی باید میزان تورم سالیانه را از آن کم کنید.

برای دور نگه داشتن توهم پول، به بررسی نرخ تورم به صورت دوره ای در طول سال توجه کنید. این بدان معنا نیست که برنامه مالی خود را هر ماه بر اساس تورم تغییر دهید. در عوض، زمانی که به پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری فکر می‌کنید، نرخ تورم را نیز در نظر بگیرید. 

ارزش نسبی است نه مستقل

همه چیز در اقتصاد به هم مرتبط است. هیچ دارایی مانند یک جزیره به طور کامل مستقل و مجزا نیست (مگر اینکه به معنای واقعی کلمه جزیره باشد). نرخ وام مسکن یا وام دانشجویی به اتفاقات در بازارها، رخدادهای سیاسی، تورم، نرخ بهره و مجموعه ای از عوامل دیگر بستگی دارد. همه چیز به هم مرتبط است، به این معنی که ارزش واقعی هر دارایی منفرد به ارزش آن در رابطه با تعداد زیادی دارایی دیگر بستگی دارد.

داشتن برنامه مالی 

در نهایت، آخرین راه برای مبارزه با توهم پول داشتن یک استراتژی درست مالی است. یک مشاور مالی می‌تواند یک استراتژی بلندمدت ایجاد کند که پول نقد برای کارهایی که امروز می‌خواهید انجام دهید فراهم می‌کند، در حالی که بقیه درآمدتان را روی اهدافتان قرار می‌دهد.

یک مشاور مالی وظیفه خود را ردیابی بازارها، بازده سود غالب، سیاست‌های پولی و مالی و موارد دیگر می‌کند. اگر به برنامه پایبند باشید، می‌توانید مطمئن باشید که از سرمایه خود مراقبت می‌کنید. 

نمونه‌های توهم پول

برای ارائه یک مثال ملموس از توهم پول، مورد زیر را فرض کنید:

تصور کنید یک فرد در درآمد اسمی خود ۲% درصد کاهش داشته باشد در حالی که نرخ تورم افزایش نداشته باشد در مقایسه با فرد دیگری که ۲% افزایش درآمد اسمی داشته باشد در حالی که نرخ تورم ۴% بالا رفته است. هر دوی این افراد ۲% از قدرت خرید خود را از دست داده‌اند اما نفر دوم این موضوع را در ابتدا احساس نمی‌کند و حتی ممکن است از این افزایش درآمد اسمی خوشحال باشد.

با وجود اینکه هر دو موقعیت منجر به نتیجه مالی یکسانی می‌شوند، اما افراد معمولاً آن را اینطور نمی‌بینند. توهم پول همچنان موضوع جالبی در امور مالی رفتاری است.

سخن پایانی

به دلیل افزایش تورم و کاهش ارزش پول، برای پوشش نرخ تورم، افراد باید به دنبال سرمایه‌گذاری باشند. ابزارهای متنوعی برای این کار وجود دارند. باید دقت داشت که متناسب با شرایط، بهترین را انتخاب کرد. سامانه مدیریت ثروت مانو، شرایطی را فراهم کرده است که افراد جامعه، با هر سطح از دانش مالی و اقتصادی، بتوانند متناسب با درجه ریسک‌پذیری خود در بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشارکت کنند