سالهای گذشته خودرو یک کالای مصرفی تلقی میشد. بعد از درگیر شدن اقتصاد با تورم و افزایش شدید قیمت خودرو، این کالا به یک کالای سرمایهای تبدیل شد، و بازار این کالا با نوسانات و فراز و نشیبهای متفاوتی رو به رو شد. ممنوعیت ورود خودروهای خارجی و کم بودن تولیدات داخلی که قادر به پاسخ به نیاز مردم نبودهاند را میتوان جزو دلایل این نوسانات و افزایش قیمت اعلام کرد.
برای حل این مشکلات و متعادلسازی قیمت خودرو، پیشنهاد ورود این کالا به بورس ارائه شد.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا بازاری است که در آن کالا خرید و فروش میشود و هر کالا پس از بررسی و کارشناسی توسط کارشناسان بورس کالا به خریداران عرضه میشود.
به طور کل کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… در این بازار عرضه میشوند. از نکات مثبت این بازار میتوان به حضور نهادهای نظارتی و تنظیم کننده بازار اشاره کرد که باعث میشود تمام فعالین در این بازار از عرضه کننده تا خریدار و تجار کالا از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس بهرهمند شوند.
انواع بورس کالا
بورس کالا دارای چندین بازار است که هر کدام دارای زیر شاخه نیز هستند از انواع میتوان به بازارهای زیر اشاره کرد:
بازار فیزیکی
در این بازار محصولات مهمی مانند انواع محصولات کشاورزی، پتروشیمی، فرآوردههای نفتی و همینطور انواع محصولات صنعتی و معدنی عرضه میشود.
بازار فرعی
محصولاتی که به دلایل مختلف از جمله نیاز به تایید کیفیت، عدم تداوم عرضه نمیتوانند در بازار فیزیکی حضور داشته باشند در بازار فرعی فروخته میشوند.
بازار مشتقه
در این بازار یک دارایی خاص که هر محصولی میتواند باشد عرضه میشود و بر روی آن قرارداد تنظیم میشود. هدف این بازار مدیریت ریسک، قیمت و تضمین معاملات است.
بازار مالی
هدف این بازار جذب سرمایهگذاران است و شامل 3 زیرمجموعه با نامهای گواهی سپرده کالایی، صندوق سرمایهگذاری کالایی و قرارداد سلف موازی استاندارد است.
اهداف بورس کالا
- حل مشکلات رایج در بازار سنتی
- فراهم کردن محیط امن و تحت نظارات کارشناسان برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان
- شفافسازی قیمت کالاهای اساسی
- پایبند کردن تولیدکنندگان و مصرفکنندگان به معامله و تعهداتشان
- حذف واسطهها
مهمترین اثرات بورس کالا
بورس کالا اثرات مهم و غیرقابل انکاری از خود برجای میگذارد که به چند مورد آن اشاره کردهایم:
- ساماندهی بازار و نظارت بیشتر بر عملکرد معاملهگران
- افزایش آگاهی معاملهگران و بررسی دقیقتر بازار توسط آنها
- انجام معاملات قانونمند و بدون ریسک
- دادوستد محصولات اساسی با قیمت واقعی
- رونق در بخش سرمایهگذاری کشور
- اعطاء تسهیلات مالی به فعالان بازار
عرضه خودرو در بورس کلید خورد
سال ۱۳۹۹
در مهر ماه سال ۹۹ کمیسیون صنایع، طرحی به مجلس ارائه کرد که مبنی بر عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافسازی و ساماندهی این بازار و همچنین تبدیل دوباره خودرو به یک کالای مصرفی بود.
در آبان ماه ۹۹ این طرح تصویب شد. براساس این طرح هر شخص با کد ملی میتواند هر سه سال یکبار یک خودرو خرید کند و قبل از پایان این ۳ سال قادر به فروش این اتومبیل نخواهد بود.
سال ۱۴۰۰
در آبان ماه سال ۱۴۰۰ سخنگوی مجلس از مصوبه این طرح در جهت متعادلسازی عرضه و تقاضا خبر داد، هرچند که وزیر وقت صنعت و معدن با این طرح مخالفت کرد اما در اسفند ۱۴۰۰ خبر عرضه کالاهای خودروی شاهین در بورس شنیده شد. مدیر عملیات کالای بورس ایران قرار به عرضه ۸۰٪ از تولیدات سالیانه خودروی شاهین در بورس را اعلام کرد، اما این خبر هرگز محقق نشد.
سال ۱۴۰۱
در اردیبهشت ۱۴۰۱ دولت سیزدهم این طرح را مجددا پیگیری کرد و خودروی کارا متعلق به شرکت بهمن موتور پس از بررسی هیئت پذیرش بورس کالا مورد تایید قرار گرفت و ۲۹ دستگاه از این اتومبیل در بورس فروخته شد.
پس از تعلیق این طرح توسط وزیر صمت در ۱۸ خرداد⸵ در آخر، در روز چهارشنبه ۱۴۰۱/۰۵/۲۶ قرار به عرضه دو خودروی «فیدلیتی» و «دیگنیتی» در بورس کالا شد. ثبت سفارش برای این خودروها بهصورت رقابتی بوده و مشتریان با در نظر گرفتن قیمت پایه اعلام شده هر خودرو، باید یک روز قبل از عرضه، مبلغ مورد نظر خود را جهت شرکت در رقابت خرید، از طریق سامانه خرید آنلاین بورس کالای کارگزاریها به بورس کالا ارسال کنند.
مزایای عرضه خودرو در بورس کالا
مهمترین مزیتی که این اقدام دارد تعدیل کردن قیمت بازار آزاد است به این معنی که با این اقدام قیمتها در بازار آزاد کاهش خواهد بود. از مزایای دیگر این اقدام شفافسازی و کوتاه شدن دست واسطهها است. همچنین تحویل و عرضه خودرو دیگر نمیتواند با تاخیر باشد چرا که در این صورت خریدار میتواند به راحتی از بورس کالا طلب خسارت کند.
دیدگاهها
هیچ نظری برای این مطلب نوشته نشده، شما اولین نفر باشید.