2 سال قبل 
231 نفر 
زمانی که از عبارت بازار مالی و یا بازار سرمایه صحبت می‌کنیم شاید تنها نام بورس اوراق بهادار در ذهن ما تداعی شود. در صورتی که بازار مالی به چند دسته تقسیم می‌شود و انواع مختلفی دارد.
انواع بورس
به طور کلی بازارهای بورس به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:
۱.بورس اوراق بهادار
۲.فرابورس
۳.بورس کالا
۴.بورس انرژی
بورس اوراق بهادار
بازاری که اکثریت افراد با آن آشنایی دارند، بازار بورس اوراق بهادار است. این بازار حدود ۵۰ سال است که در ایران فعالیت می‌کند. در این بازار سهام شرکت‌ها، اوراق بهادار و اوراق مشارکت خرید و فروش می‌شوند. معاملات در این بازار قوانین خاص خود را دارد و تعیین قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود.
شرکت‌های پذیرفته شده در بورس بر اساس معیارهایی مانند حداقل سرمایه اولیه ثبت شده، حجم معاملات، درصد حقوق صاحبان سهام، تعداد سهامداران و .. به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می‌شوند. بازار اول دارای تابلوی اصلی و فرعی است. شرکت‌ها برای پذیرفته شدن در بورس باید شرایطی مانند صورت مالی شفاف، سرمایه لازم و حداقل تعداد سهامداران داشته باشند.
مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار
- کاهش ریسک نقدینگی
- برخورداری از معافیت مالی
- تعیین ارزش سهام شرکت
- افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
- سهولت در انتقال مالکیت و یا تغییر ترکیب سهامداری
- سهولت در تامین مالی از طریق انتشار سهام
فرابورس
بازار شناخته شده‌ی دیگر در بورس، بازار فرابورس است. این بازار با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس به عنوان سومین بازار رسمی بورس شروع به کار کرد. این بازار به چند دسته اول، دوم، پایه، سوم، بازارهای ابزار نوین و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط تقسیم می‌شود. فرابورس ایران برای شرکت‌هایی که سهام آن‌ها به دلیل عدم شفافیت کافی و سود کم تشکیل شده است.
بازار اول
انجام اکثر معاملات و بیشترین تعداد سهام در این بازار است. دامنه نوسانات آن نیز ۵% است.
بازار دوم
شرکت‌های سهامی عام در بازار دوم فعالیت میکنند و دامنه نوسانات آن ۱۰% است.
بازار سوم
در بازار سوم که به بازار عرضه نیز شناخته می‌شود، پذیره‌نویسی و عرضه سهام شرکت‌ها انجام می‌شود. در این بازار محدودیت خرید و فروش و دامنه نوسان وجود ندارد. معافیت و تخفیف مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده، جزو مزایای این بازار است.
بازار پایه
بازار پایه به سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود. تابلوی زرد با ۳% نوسان، تابلوی نارنجی با دامنه نوسان ۲ درصدی و تابلوی قرمز ۱% دامنه نوسان دارد. ریسک این بازار در مقایسه با دیگر بازارها کمتر است و همچنین تفاوت تابلوها به سرمایه شرکت‌های ثبت شده بستگی دارد.
بورس کالا
بورس کالا با هدف ساماندهی بازار و حذف نقص‌ها و مشکلات در بازار سنتی به وجود آمد. در بازار کالا، فروشندگان کالاهای خود را عرضه میکنند و سازمان بورس پس از بررسی توسط کارشناسان خود، کالاها را قیمت‌گذاری میکنند.
این بازار بر اساس انواع کالا به چهار دسته تقسیم می‌شود.
- فیزیکی
- فرعی
- مشتقه
- مالی
معاملات در این بازار به صورت نقدی، نسیه، سلف و یا آتی برای انواع محصولات کشاورزی و صنعتی انجام می‌شود.
قرارداد نقدی:
بر اساس این قرارداد، پرداخت هزینه کالا و تحویل کالا هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه پایاپای انجام می‌شود.
قرارداد سلف:
بر اساس قرارداد سلف، هزینه کالا و تحویل آن در زمان مشخصی در آینده و براساس دستورالعمل پایاپای انجام می‌شود.
قرارداد نسیه:
در قرارداد نسیه، کالا هنگام معامله تحویل داده می‌شود و هزینه آن در تاریخ سررسید و براساس دستورالعمل تسویه پایاپای انجام می‌شود.
قرارداد آتی:
در این قرارداد فروشنده تعهد می‌دهد که در زمان سررسید، مقدار معینی از کالا را با قیمت مشخص شده بفروشد. در مقابل خریدار تعهد می‌دهد که این کالا را خریداری کند و برای اطمینان از انجام قرارداد و تضمین آن، دو طرف قرارداد مبلغ معینی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای می‌گذارند.
دو طرف متعهد می‌شوند با تغییر قیمت آتی وجه را تعدیل کنند همچنین اتاق پایاپای از هر دو طرف قرارداد وکالت دارد تا متناسب با تغییرات، مقداری از وجه تضمین طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و آن شخص حق استفاده از آن را دارد تا زمان سررسید با هم تسویه کنند.
بازار بورس انرژی
بازار انرژی از حدود ۶ سال پیش شروع به کار کرد و جوان‌ترین بازار بورس شناخته می‌شود. در این بازار هر کالایی که پایه انرژی دارد و یا حامل انرژی‌هایی مانند نفت، گاز و مشتقات آن است، قابل معامله است.
بورس انرژی به سه دسته فیزیکی، مشتقه و فرعی تقسیم می‌شود. در این بازار تنها افراد حقوقی می‌توانند کد معاملاتی بورسی داشته باشند.
با توجه به این که کشور غنی از انواع منابع انرژی می‌باشد این بازار انرژی اهمیت بسیاری دارد. یکی از کارکردهای این بازار صادرات این انرژی‌ها به کشورهای دیگر است و کشف قیمت در این بورس اهمیت بالایی دارد.
سخن پایانی
بازار بورس در هر کشور، پایه اقتصادی بسیار مهمی است. در حال حاضر در کشور ما این چهار بازار فعالیت میکنند. در بسیاری از کشورها بازارهای دیگری مانند بازار ارز نیز فعالیت می‌کند؛ در این بازار ارزهای خارجی معامله می‌شوند. شناخت از بازارها به ما کمک می‌کند با آگاهی بیشتر سرمایه‌گذاری کنیم.
دیدگاه‌ها
هیچ نظری برای این مطلب نوشته نشده، شما اولین نفر باشید.