یکی از سوالاتی که در دوره نوجوانی برای بسیاری از ما ایجاد میشد این بود که چرا دولت برای کمک به مردم پول چاپ نمیکند؟ مگر اجازه چاپ پول دست دولت نیست پس چرا برای رفع نیازهای مردم پول بیشتری چاپ نمیکند؟ تاثیر چاپ پول به همین سادگی قابل چشمپوشی نیست و برای اقتصاد کشور پیامدهایی دارد. وظیفه چاپ اسکناس و تنظیم مقدار پول موجود بازار در هر کشور به عهده بانک مرکزی است.
تعادل در عرضه و تقاضا
یکی از مهمترین مسائلی که به حیات اقتصادی و بهبود شرایط اقتصادی کمک میکند وجود تعادل بین عرضه و تقاضا است. زمانی که بین عرضه و تقاضا تناسب وجود نداشته باشد وضعیت اقتصادی با مشکلات زیادی از جمله تورم رو به رو میشود. زمانی که پول چاپ میشود در واقع افزایش تقاضا صورت میگیرد در این موقعیت باید عرضه کالا و خدمات نیز به همین نسبت افزایش یابد.
پول را میتوان به راحتی چاپ کرد اما برای تعدیل تاثیر چاپ پول میتوان به راحتی عرضه کالا و خدمات را افزایش داد؟ البته که این مورد به وجود زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی نیاز دارد و باید با برنامهریزی دقیق و مشخص انجام شود.
زمانی بخش عرضه تقویت میشود که تولید در کشور رونق داشته باشد. زمانی که بخشهای مختلف اقتصاد کشور به درستی عمل کنند و قوانین و رویکردها صحیح باشد افزایش تولید نیز امکانپذیر است. برای تقویت تولیدات یک کشور لازم است مواد اولیه مورد نیاز برای تولید، لوازم و تکنولوژیهای مورد نیاز، متخصصان نظارت بر تولید، نیروی کار و غیره نیز در دسترس باشد تا چرخه تولید به خوبی عمل کند.
در غیر این صورت با افزایش نقدینگی و تقاضا برای کالا، وضعیت اقتصاد بحرانی میشود. بنابراین چاپ پول بدون در نظر گرفتن توان عرضه اقتصادی تنها به کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ تورم منجر میشود. چاپ بیرویه پول برای جبران کمبود بودجه دولت و افزایش نقدینگی موجود در بازار در صورتی که به یک سیاست دائمی تبدیل شود و به صورت کنترل شده نباشد وضعیت اقتصادی کشور را با بحران مواجه خواهد کرد.
تاثیر چاپ پول روی بهبود وضعیت اقتصادی?!
بهبود وضعیت اقتصادی و معیشت مردم تنها با کنترل تورم و اتخاذ سیاستهای اقتصادی مناسب امکانپذیر است. افزایش تولید در کشور به جلوگیری از افزایش قیمتها کمک میکند و وضعیت معیشت مردم را بهبود میبخشد. اما آنچه اهمیت دارد تامین منابع اقتصادی برای تولید و پس از آن تهیه مواد اولیه و سایر مسائل مورد نیاز برای حرکت چرخه تولید است. در کشور ما بخش عمده این منابع و درآمد مورد نیاز برای تولید از طریق صادرات نفت انجام میشود.
در صورتی که دولت موفق به صادرات نفت نشود برای تامین این کمبود مالی از بانک مرکزی تقاضای چاپ پول بیشتری میکند و همان طور که اشاره کردیم این چاپ اسکناس موجب افزایش تقاضا میشود درحالیکه عرضه و تولید تغییری نکرده است. در این شرایط نرخ تورم افزایش مییابد و با گرانیهای پی در پی وضع معیشت مردم سخت میشود.
افزایش تولید، کاهش وابستگی به چاپ پول
کلیه فعالیتهای دولت به درآمد و منبع مالی احتیاج دارد که بخشی از آن از طریق صادرات و بخشی از طریق مالیات به دست میآید. در واقع سیاستهای دولت باید به گونهای باشد که تولیدات در کشور به راحتی انجام شود و تولیدکنندگان از شرایط مناسبی برخوردار باشند.
چرا که تقویت چرخه تولید علاوه بر پاسخگویی به نیازهای مردم، نیاز به واردات را کاهش میدهد و با صادرات برخی کالاها وضعیت اقتصادی بهبود مییابد. زمانی که تولید در کشور با مشکلات متعدد مواجه است، نیاز به واردات کالا نیز افزایش مییابد. واردات کالا، ارز را از کشور خارج میکند که خود این مسئله باعث کاهش درآمد میشود بنابراین تقویت تولید داخلی که به کاهش واردات و افزایش صادرات کمک میکند راه حلی است که از کاهش درآمد و کسری بودجه دولت و همچنین تاثیر چاپ پول جلوگیری شود.
تراز تجاری
زمانی که دولت برای تامین نیازهای داخلی با مشکل مواجه باشد و مواد اولیه مورد نیاز و کالاهای واسطهای ضروری را نتواند وارد کند و از سوی دیگر قادر به صادرات نفت و منابع نفتی نیز نباشد، نسبت واردات به صادرات افزایش مییابد و پیامدهایی هم چون منفی شدن تراز تجاری، کاهش منبع درآمد و رکود و تورم را تجربه میکند. در این شرایط معمولا باید به استقبال تاثیر چاپ پول در دولتها رفت.
رفع تحریمها
سیاستهای خارجی تعیینشده تا حد بسیار زیادی بر روابط تجاری بینالمللی کشورها موثر است و اعمال تحریم وضعیت اقتصادی کشور را با دشواریهای فراوانی مواجه کرده است. بنابراین تنظیم روابط با کشورهای خارجی و رفع تحریمها عامل بسیار تاثیرگذاری در تغییر شرایط اقتصادی و معیشتی خواهد بود که به رونق تولید و افزایش صادرات کمک خواهد کرد. عمده درآمد دولت از طریق فروش نفت تامین میشود و اعمال تحریمهای تجاری علیه ایران، فروش نفت را با مشکل مواجه کرده است و باعث کاهش درآمد دولت شده است.
مقدار دلار موجود در بانک مرکزی
شرایط اقتصادی هر کشور با توجه به میزان دلاری که در بانک مرکزی ذخیره دارد مشخص میشود که اندازهی این دلارها محدود است و کشورهایی که صادرات قویتری دارند و به واردات کمتری نیاز دارند، کشورهای پیشرفتهای محسوب میشوند که شرایط اقتصادی مناسبی دارند.
این محدودیت مقدار دلار دلیلی است که دولت نمیتواند اسکناس چاپ کند چرا که چاپ اسکناس و افزایش نقدینگی باعث افزایش قیمت کالاها میشود و کالاهای مورد نیاز مردم با قیمت بالاتر و نرخ تورم بالا تامین میشوند و در این مواقع قدرت خرید مردم کاهش مییابد.
رشد افسار گسیخته تورم
از سوی دیگر چاپ پول و افزایش نقدینگی وضعیت اقتصاد را به سمت تورم حرکت میدهد و تورم باعث افزایش هزینههای جاری دولت میشود. زمانی که تولید نباشد و به طور مکرر نقدینگی افزایش یابد، رشد اقتصادی کشور منفی میشود. زمانی که تورم افزایش یابد به دنبال آن، حقوق کارکنان نیز باید افزایش یابد تا از کاهش قدرت خرید جلوگیری شود. زمانی که دولت بودجه کافی برای انجام این کار را ندارد، به چاپ اسکناس روی میآورد و چرخهای که در بالا اشاره شد تکرار میشود.
برای جلوگیری از چاپ اسکناس و افزایش تورم و جلوگیری از توقف رشد اقتصادی لازم است زیر ساختهای اقتصادی لازم برای تقویت تولید در کشور مهیا شود. اولین و مهمترین عاملی که میتواند شرایط اقتصادی کشور را بهبود بخشد، رفع تحریمها علیه ایران است در این صورت روابط تجاری ایران به روال عادی برمیگردد و دولت برای تامین کالاهای واسطهای و برای صادرات با مشکل مواجه نمیشود.
برای بهبود وضعیت اقتصاد ایران لازم است کارشناسان اقتصادی با بررسی وضعیت اقتصادی ایران در چند سال اخیر، مسائل و قوانینی که به اصلاح نیاز دارند، شناسایی کنند و تقویت بخش تولید در راس امور قرار گیرد. حمایت از تولیدکنندگان داخلی و وضع قوانین حمایتی به رشد اقتصاد داخلی و بهبود شرایط منجر میشود. به طور کلی با تقویت بخش تولید از راههای مختلف، میتوان اقتصاد ایران را در بخش تولید داخلی، تنطیم عرضه و تقاضا و کاهش واردات تقویت کرد.
درباره مانو
مانو تمام مولفههای اقتصادی و تاثیرگذار را در نظر میگیرد و متناسب با آن برای مشتریان خود سرمایهگذاری میکند. سامانه مدیریت ثروت مانو، شرایطی را فراهم کرده است که همه افراد جامعه با هر سطح از دانش اقتصادی و بدون نیاز به صرف زمان بابت رصد و تحلیل اخبار اقتصادی، متناسب با شرایط مالی و درجه ریسکپذیری خود، در طرحهای سرمایهگذاری مشارکت کنند.
دیدگاهها
هیچ نظری برای این مطلب نوشته نشده، شما اولین نفر باشید.