تفاوت سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری

از سوالاتی که مشتریان مانو بسیار پرسیده‌اند، تفاوت سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری است که در این مقاله به برخی از آنها اشاره شده است.

مقدمه

در شرایط تورمی اقتصاد کشور که سالانه و حتی ماهانه، ارزش ریال کاهش می‌یابد و به دنبال آن قدرت خرید مردم نیز کاهش پیدا می‌کند، اگر گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری انتخاب نشود، به ناچار بعد از مدتی شاهد فرسایش و کم‌ارزش شدن پول خود خواهید بود.

با این حال، زمانی که به بازدهی بلندمدت (حداقل یک سال) بازارهای سرمایه‌گذاری نگاهی می‌اندازیم، نکته‌ای که خودنمایی می‌کند بالا بودن همیشگی بازدهی بازار سرمایه (بورس) در مقایسه با دیگر بازارهاست. پوشیده نیست که برای سرمایه‌گذاری موفق در این بازار باید متخصص بود و زمان زیادی را صرف پیگیری و رصد اخبار و تحلیل‌های اقتصادی کرد.

در همه جای دنیا مرسوم است که در چنین شرایطی کار را به کاردان می‌سپارند و سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را انتخاب می‌کنند. از روش‌های معمول سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌توان به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و استفاده از خدمات سبدگردانی اشاره کرد. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خودشان دارند. در مقاله‌ای مجزا در مورد انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همچنین سبدگردانی نوشته شده است و ما قصد داریم در این مقاله به تفاوت این دو روش سرمایه‌گذاری بپردازیم.

تفاوت سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری

مالکیت سهام

اولین تفاوت سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری در نحوه مالکیت آنهاست. در صندوق‌ها سرمایه‌های مردم جمع می‌شود و همه آن در اختیار مدیر صندوق قرار می‌گیرد و او متناسب با ویژگی صندوقی که مدیریت می‌کند، با دانش و تخصصی که دارد به سرمایه‌گذاری در سهام و دیگر ابزارها می‌پردازد. اما در سبدگردانی اینگونه نیست. سبدگردان موظف است که سبد دارایی هر فرد را به صورت مجزا مدیریت کند.

به عبارت دیگر، در صندوق‌ها متناسب با مقداری که سرمایه‌گذاری کردید، در سود و یا حتی زیان آن شریک خواهید بود ولی در سبد، کل سهام متعلق به خود شماست و سبدگردان تنها به مدیریت آن می‌پردازد. در سبدگردانی به صورت شفاف و دقیق، گزارش سرمایه گذاری ارائه می شود، طوری که فرد میداند چه مقدار از چه سهامی خریداری و چه مواردی را فروخته است.

نحوه سرمایه‌گذاری

در سبدگردانی، مدیر سبد، ریسک سرمایه‌گذار را در نظر می‌گیرد و متناسب با روحیه و شرایط مالی او، سبد سهام را به اصطلاح می‌چیند. در سبدگردانی، قطعا سبد دارایی فرد جوانی که سابقه سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی نداشته است و به دنبال سودهای بالاست با سبد فرد بازنشسته‌ای که تجربه سرمایه‌گذاری داشته و به دنبال دریافت سود بیشتر از تورم است، تفاوت خواهد داشت. به عبارت دیگر، درجه ریسک‌پذیری افراد به عنوان عاملی مهم در انتخاب سبد سهام در نظر گرفته می‌شود.

این در حالی است که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، روحیات هر فرد به صورت مجزا در نظر گرفته نمی‌شود و مدیر صندوق متناسب با نوع صندوق و شرایطی که در اساسنامه تصویب می‌شود به انتخاب سهام و دیگر ابزارهای سرمایه‌گذاری می‌پردازد.

به عبارت دیگر، در صندوق‌های سرمایه گذاری چه فردی ریسک پذیر باشید و چه فردی محافظه کار، نحوه سرمایه گذاری تفاوتی نخواهد داشت و دارایی صندوق، طوری گزینش می‌شود اما سبدگردانی، سبد هر فرد با دیگری متفاوت خواهد بود.

مشاوره سرمایه‌گذاری

همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، یکی از بزرگترین مشکلات سرمایه‌گذاران، عدم شناخت کافی آنها از بازار سرمایه است. در سبدگردانی، هر فرد یک مشاور اختصاصی دارد که می‌تواند تمام ابهامات و سوالات خود را با او در میان بگذارد. سوالاتی مثل نحوه معاملات، وضعیت بازار، چشم‌انداز بازار، میزان انتظار سود و دیگر سوالاتی که هر سرمایه‌گذار در ذهنش تداعی می‌شود. اما در صندوق‌ها اینگونه نیست و مدیر صندوق برای کل صندوق معامله می‌کند و فقط می‌توان از وضعیت کلی صندوق سوال کرد.

علاوه براین، در سبدگردانی، سرمایه‌گذار به پنل اختصاصی خود دسترسی دارد و می‌تواند پرتفو و معاملات خود را مشاهده کند در صورتی که صندوق این امکان را به سرمایه‌گذار نمی‌دهد و افزایش یا کاهش دارایی خود را در بالا و پایین شدن ارزش واحد صندوق (NAV) می‌بیند.

چینش دارایی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولا در سه نوع صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، سهامی و مختلط فعالیت می‌کنند که ماهیت آنها همیشه ثابت است.

به طور مثال اگر یک صندوق با درآمد ثابت را دنبال می‌کنید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که در زمان شکوفایی بورس، مدیر صندوق روی سهام سرمایه‌گذاری کند و برعکس این مورد، صندوق‌های سهامی نیز نمی‌توانند در زمان افت بازار سرمایه، کمتر از درصد مشخص شده در اساسنامه، سهام داشته باشند.

اما در سبدگردانی این انعطاف وجود دارد و مدیر سبد می‌تواند با توجه به شرایط بازار و درجه ریسک‌پذیری سرمایه‎‌گذار، نسبت به انتخاب سهام و مدت نگهداری آنها، تصمیم‌گیری کند.

هزینه‌ها

همانطور که تا الان به آن اشاره کردیم خدمات سبدگردانی بسیار بیشتر از صندوق‌های سرمایه گذاری است، شما یک مشاور اختصاصی دارید، وضعیت سرمایه گذاری را می‌توانید رصد کند، خرید و فروش سبد با توجه به روحیات، سطح ریسک‌پذیری و خواسته‌های شما شخصی‌سازی می‌شود، این امکان را دارید که به تغییرات بازار واکنش دهید، گزارش دریافت کنید و مواردی از این قبیل.

به همین دلایل است که برای سبدگردانی باید کارمزد بیشتری پرداخت کنید و معمولا هم اینگونه است که اگر سود سرمایه‌گذاری شما از یک مقدار تعیین شده‌ای بیشتر شد، درصدی از آن بازده مازاد را به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند. اما در صندوق هزینه‌ها کمتر است و تنها به پرداخت کارمزدهای صدور و ابطال واحدها بسنده می‌شود.

سخن پایانی

شرکت‌های سبدگردانی، عملکرد متفاوتی در بازه‌های زمانی مختلف دارند که ممکن است عملکرد یک شرکت در یک بازه بسیار خوب بوده باشد اما در بازه‌ای دیگر عملکرد خوبی نداشته باشد. بنابراین برای انتخاب بهترین شرکت سبدگردانی، باید عملکرد بلندمدت او (چهار سال به بالا) را در نظر بگیرد و با توجه به عملکرد آنها تصمیم‌گیری کنید.

همچنین فراموش نشود که برای سبدگردانی، شرکتی انتخاب شود که از سازمان بورس اوراق بهادار مجوز رسمی داشته باشد. طرح طاووس در مدیریت ثروت مانو، به سبدگردانی دارایی مشتریان می‌پردازد که امر سبدگردانی به وسیله شرکت کاردان انجام می‌شود.

در نهایت هدف این مقاله این نبود که برتری سبد یا صندوق را بیان کند و صرفا بنا داشتیم که تفاوت سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری را هر چند کوتاه مختصر ارائه کنیم. در نهایت هر فرد با در نظر گرفتن شرایط مالی و درجه ریسک‌پذیری خود باید تصمیم‌گیری کند که سبد، صندوق و یا هر دوی آنها را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند.