طی سالهای اخیر همواره در بیشتر جمعها یا حتی گفتگوهای دو نفره دربارهی دلار و گران و ارزان شدن صحبت به میان میآید و صحبت از تغییرات قیمت دلار به موضوعی تبدیل شده است که از تاکسی و محل کار تا مهمانیهای خانوادگی و دوستانه در جریان است. همان طور که میدانید قیمت دلار از جریانات سیاسی و اخبار پیروی میکند و سیاستهای دولت و مذاکرات آن در تعیین نرخ و تغییرات آن موثر است.
چرا قیمت دلار اهمیت دارد؟
بالا رفتن قیمت دلار همواره باعث نگرانی شدید مردم میشود چرا که پس از افزایش قیمت دلار وضعیت اقتصادی دچار بحران شده و قیمت کالاهای مصرفی مردم افزایش مییابد. در واقع افزایش قیمت دلار باعث افزایش قیمت کالاهای وارداتی میشود و در بسیاری از موارد مردم قدرت خرید بسیاری از کالاهای خارجی را از دست میدهند.
از آن جا که برای تولید بسیاری از کالاهای داخلی نیز نیاز به واردات مواد اولیه و کالاهای واسطهای وجود دارد افزایش قیمت دلار باعث بالا رفتن قیمت کالاهای داخلی نیز میشود بدین ترتیب زمانی که دلار هر روز گرانتر میشود، مردم قدرت خرید خود را از دست میدهند و با مشکلات معیشتی جدی مواجه میشوند.
بنابراین برای بررسی روند تغییر قیمت دلار لازم است مسئلهی تورم در نظر گرفته شود. زمانی که وضعیت اقتصادی کشور به گونهای است که میزان واردات بسیار بالاتر از میزان صادرات است (منفی بودن تراز تجاری) و دولت قادر به کسب درآمد از طریق صادرات نیست مجبور به افزایش نقدینگی و چاپ پول میشود و همین امر موجب بالا رفتن قیمتها و تورم میشود. در وضعیت کنونی ایران، بهبود روابط سیاسی و رفع تحریمها و بهبود شرایط تجاری میتواند وضعیت اقتصادی را بهتر کند.
ارز 4200 تومانی
یکی از موارد تاثیرگذار وضعیت اقتصادی ارز ترجیحی یا همان ارز 4200 تومانی است که برای کالاهای اساسی در نظر گرفته میشود اما طی یک سال اخیر که درآمدهای ارزی کشور کاهش یافته است و بسیاری از اقلام و کالاها شامل ارز ترجیحی نمیشوند. این مسئله معیشت اقشار ضعیف جامعه را سختتر کرده است.
از سوی دیگر قیمت برخی از مواد غذایی در سطح جهانی افزایش داشتهاند که این امر نیز در افزایش قیمت مواد غذایی موثر بوده است. در شهریور ماه سال 1400 به گفته دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی، قیمت مواد غذایی طی شش ماهه اول سال افزایش 30 تا 90 درصدی داشته است.
هزینه تولید
زمانی که هزینه تولید مواد غذایی افزایش مییابد برای جبران هزینهها قیمت مواد غذایی نیز زیاد میشود. عوامل بسیار زیادی در تعیین قیمت نهایی یک محصول موثر هستند و زمانی که هزینه تامین و آمادهسازی این عوامل بیشتر میشود، قیمت کالا نیز روندی صعودی طی میکند.
افزایش قیمت کالاهای ضروری و پرمصرف در مقایسه با سایر کالاها بیشتر بوده است. افزایش قیمت کالاهایی همچون شکر و برنج در صدر گرانیها قرار گرفته است و شکر با افزایش قیمت 90 درصدی کالایی است که بیشترین گرانی را تجربه کرده است. افزایش نرخ دلار، کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ تورم در کشور به بیش از 50 درصد، تامین کالاهای اساسی زندگی و معیشت مردم را با مشکل مواجه کرده است. محقق نشدن درآمدهای نفتی ایران یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در این شرایط اقتصادی است.
در نیمه دوم سال افزایش مجدد قیمت دلار اتفاق افتاد که این روند صعودی از ابتدای مهر ماه شروع و قیمت دلار به کانال 28000 تومان وارد شد که این افزایش قیمت ناشی از شرایط سیاسی جهانی حاکم است. برطرف کردن کسری بودجه دولت از طریق افزایش نرخ ارز مسئلهای است که گرانی تمامی کالاها را به دنبال دارد و شرایط اقتصادی را سختتر از قبل میکند.
شروع مجدد مذاکرات با آمریکا و توافق سیاسی که به رفع تحریمها منجر شود در کنترل و بهبود اوضاع اقتصادی ایران موثر است و سیاستها و اقدامات دولت جدید باید در راستای مذاکرات راهبردی برای انجام توافق و رفع تحریمها علیه ایران باشد.
آیا افزایش درآمد دولت، کمک به بهبود شرایط اقتصادی میکند؟
افزایش درآمد دولت از جمله درآمد ارزی مسئلهای است که به بهبود شرایط اقتصادی کمک میکند. کاهش درآمد دولت منجر به افزایش قیمت دلار و افزایش نقدینگی موجود در بازار با استفاده از چاپ پول میشود که عواقب جدی برای وضعیت اقتصادی به همراه دارند. تحریمهای همه جانبه آمریکا علیه ایران مسئله صادرات و فروش نفت را مشکلساز کرده است و منابع درآمد ارزی ایران را کاهش داده است. بخشی از سرمایه ارزی ایران به دلیل اعمال تحریمها بلوکه شده است که آزاد سازی این منابع نیز به بهبود بودجه دولت کمک قابلتوجهی خواهد کرد.
افزایش تقاضا و محدودیت عرضه برای بسیاری از کالاهای ضروری در نهایت به افزایش قیمت این کالاها منجر شده است عواملی هم چون خشکسالی و کاهش تولید نیز به این محدودیت عرضه دامن زده است.
روابط بینالملل
برای عبور از وضعیت بحرانی اقتصاد حال حاضر کشور لازم است پیش از هر چیز تغییراتی در وضعیت سیاسی کشور و روابط بینالملل ایجاد شود و عملکرد دولت جدید در راستای برطرف کردن تحریمها و کنترل تورم باشد. وضعیت اقتصادی ایران متاثر از روابط سیاسی آن با کشورهایی هم چون آمریکا است که پس از خروج آمریکا از برجام وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم ایران سختتر از گذشته شد. بنابراین برای بهبود اوضاع، لازم است توافقهای لازم برای بازگشت ایران به برجام و شروع فعالیتهای تجاری ایران آغاز شود تا دولت ایران بتواند درآمد مورد نیاز دولت را از طریق صادرات نفت تامین کند.
علاوهبراین با آزادسازی پولهای بلوکه شده، بخشی از کسری بودجه خود را تامین کند. وضعیت کنونی معیشت مردم ایران با وجود نرخ تورم فعلی و قیمت دلار مشابه وضعیت جنگی است و اقشار متوسط و ضعیف جامعه بیش از هر گروه دیگری از تامین نیازهای اولیهی خود عاجز هستند. اصلاح مشی اقتصادی کشور نیز از اقداماتی است که باید در راس امور دولت قرار بگیرد و سیاستهایی در جهت کمک به تولیدکنندگان و تسهیل شرایط برای تولیدکنندگان داخلی اتخاذ شود تا وضعیت اقتصادی از طریق تولید بیشتر و تقویت بخش تولیدی به سمت بهبود حرکت کند.
فراهم کردن شرایط و امکانات لازم برای کارهای مولد و تولیدی علاوه بر تامین بخش عرضه و تولید، به اشتغالزایی و کاهش بیکاری نیز کمک میکند و همین امر خود در مثبت شدن رشد اقتصادی موثر است. ایجاد قوانین حمایتی از تولیدکنندگان و تلاش برای فراهم کردن تکنولوژی و کالاهای اولیهی مورد نیاز بخشی از سیاستهای اقتصادی است که باید مورد توجه سران دولت و کارشناسان اقتصادی قرار گیرد.
همان طور که اشاره کردیم سیاستها و تصمیماتی که دربارهی دلار 4200 تومانی گرفته شده است نیاز به بازبینی دارد چرا که با این روند رشد قیمت دلار به صورت صعودی ادامه خواهد یافت و افزایش نرخ تورم و گرانی کالاها از پیامدهای آن خواهد بود.
سخن پایانی
در شرایطی که اقتصاد کشور درگیر تورم و کاهش ارزش پول ملی است، مردم ناچار به سرمایهگذاری هستند. اما کدام بازار و ابزار سرمایهگذاری میتواند در این شرایط کمککننده باشد. حداقل ویژگی ابزار سرمایهگذاری باید پوشش نرخ تورم باشد. در غیراینصورت هرچند سرمایهگذاری شما سودآور باشد، اما در بلندمدت قدرت پول خود را از دست خواهید داد.
درباره مانو
سامانه مدیریت ثروت مانو، شرایطی را فراهم کرده است که همه افراد جامعه با هر سطح از دانش اقتصادی و بدون نیاز به صرف زمان بابت رصد و تحلیل اخبار اقتصادی، متناسب با شرایط مالی و درجه ریسکپذیری خود، بتوانند در طرحهای سرمایهگذاری مشارکت کنند.
دیدگاهها
هیچ نظری برای این مطلب نوشته نشده، شما اولین نفر باشید.