سبدگردانی چیست و برای سرمایه‌گذاری به این روش چه نکاتی را باید در نظر گرفت

سبدگردانی یا مدیریت پرتفو، یکی از خدماتی است که توسط کارگزاری‌های بورس و شرکت‌های سبدگردان که مجوزهای لازم را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرده‌اند، ارائه می‌شود. بنابراین به افراد کم‌تجربه و با دانش کم این فرصت داده می‌شود که مدیریت سهام خود را به کارشناسان این حوزه بسپارند.

طبق قوانین بورس، سبدگردان شخصی حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.

در ادامه این قوانین آمده است که:

سبدگردانی عبارت است از تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه‌گذار معین توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص، به منظور کسب انتفاع برای سرمایه‌گذار است و منظور از سبد اختصاصی، مجموع دارایی‌ها (اعم از وجه نقد، اوراق بهادار و مطالبات) است که به مشتری معینی تعلق دارد.

اما این به اصطلاح سبدها با توجه به خواست، روحیه ریسک‌پذیری و مدت زمان سرمایه‌گذاری چیده می‌شوند و مدیران هر سبد با توجه به دانش و تخصصی که دارند، تمام تلاش خود را به کار می‌برند تا ترکیبی سودده برای سبد انتخاب کنند. همچنین در هنگام عقد قرارداد سرمایه‌گذار می‌تواند نسبت به بازارهایی که تمایل دارد در آنها حضور داشته باشد، اعلام نظر کند و همچنین اگر با حضور در برخی از معاملات مخالف است باید آن را در قرارداد قید کند.

در واقع سبدگردان یا مدیر سبد سرمایه‌گذاری، سعی می‌کند با انتخاب درست سهم‌های متنوع، ترکیبی را انتخاب کند که اعضای سبد را به بالاترین میزان سوددهی برساند و در مدت زمانی که از پیش تعیین شده، به سقف سوددهی برسد.

سبدگران چندین وظیفه مختلف دارد، او باید در فواصل مشخص و با توجه به رویکرد بازار اقدام به خرید سهام کند و در زمان‌ مناسب سهام را به فروش برساند و برخی از سهام را حفظ کند.

معمولا هر سبدگردان، برای هر سرمایه‌گذار مجزا یک سبد اختصاصی ایجاد می‌کند، چرا که میزان سرمایه اولیه، روحیه ریسک‌پذیری و زمان مورد نظر برای سرمایه‌گذاری، در هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است.

اصطلاحات مرسوم در سبدگردانی  

سبدگردانی: تمام تصمیمات و فعالیت‌هایی است که به خواست سبدگردان در حوزه سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.

سرمایه‌گذار: فردی حقیقی یا حقوقی که سرمایه‌اش را به منظور سرمایه‌گذاری در اختیار سبدگردان قرار می‌دهد.

امین: امین فردی است که متولی سبد است. امین شخصی حقوقی است که بر اساس قوانین سبدگردانی انتخاب شده و وظایف مشخصی در قبال سبدگردان دارد.

پرتفوگردان: فردی که در ازای مدیریت دارایی، کارمزد مشخصی دریافت می‌کند.

متمم قرارداد: متمم به هرگونه ایجاد تغییر در متن اصلی قرارداد اطلاق می‌شود. متمم قرارداد، مانند اصل قرارداد، باید به امضای طرفین برسد.

سبدگردانی اختصاصی چیست؟

در سبدگردانی اختصاصی با توجه به سرمایه، اهداف مالی و روحیه ریسک‌پذیری افراد، بر روی ترکیبی از اوراق با درآمد ثابت، اوراق مبتنی بر طلا، سهام شرکت‌های ارزنده و گواهی‌های کالایی سرمایه‌گذاری می‌شود.

هزینه مورد نیاز برای سبد گردانی چقدر است؟

همانطور که پیش از این گفتیم برخی از کارگزاری‌ها خدمات مربوط به سبدگردانی را ارائه و مبالغ متفاوتی به عنوان حداقل سرمایه اعلام می‌کنند. در حال حاضر برای سرمایه‌گذاری در طرح طاووس مدیریت ثروت مانو، که به سبدگردانی سرمایه مشتریان می‌پردازد، حداقل سرمایه 250 میلیون تومان نیاز است.

برخلاف صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در سبدگردانی هر سبد فقط به یک فرد اختصاص داده می‌شود، و فقط شامل سرمایه‌ یک فرد است. به همین دلیل هزینه‌های آن در مقایسه با هزینه‌های مرتبط با صندوق بیشتر است، چرا که هزینه‌های صندوق میان تمام اعضای حاضر در صندوق تقسیم می‌شود. برای شروع یک سبدگردانی به سرمایه اولیه بالایی نیاز است، در حالی که صندوق‌ها اینگونه نیستند.

چطور باید در شرکت‌های سبدگردانی سرمایه‌گذاری کرد؟

در اولین قدم باید شرکت و یا کارگزاری مناسب را انتخاب و پس از مراجعه به آنها برای عقد قرارداد اقدام کرد. این قرارداد در چارچوب قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار منعقد می‌شود. در مرحله بعدی برای سرمایه‌گذار کد بورسی صادر می‌شود. اما از آنجایی که در سبدگردانی، خود شرکت ارائه‌دهنده خدمات ترکیب سبد و خرید و فروش را انجام می‌دهد، این کد در اختیار سبدگردان قرار خواهد گرفت.

کارمزد چطور پرداخت می‌شود؟

برای پرداخت کارمزد، روش‌های متفاوتی وجود دارد و نحوه پرداخت در قراردادی که منعقد شده، مشخص می‌شود. اما معمولا با توجه به سود و درآمد حاصل از سبد سرمایه تعیین می‌شود. پس چنانچه سبد در حال ضرر کردن باشد، کارمزدی پرداخت نخواهد شد. و هنگام سوددهی درصدی از درآمد به عنوان کارمزد در نظر گرفته می‌شود.

در طرح طاووس، بین 20 تا 30 درصد از سودی که بیشتر از سود بانکی حاصل شده است، به عنوان کارمزد در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، فردی 1 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کند، بعد از یک سال، 500 میلیون تومان یا 50 درصد سود کسب کرده است. اگر سود بانکی را 20 درصد فرض کنیم، این فرد تا 200 میلیون تومان نیازی نیست کارمزدی پرداخت کند. اما با توجه به اینکه 500 میلیون تومان سود حاصل شده است به 300 میلیون اضافی کامزد تعلق می‌گیرد و این کارمزد بین 20 تا 30 درصد خواهد بود.