نوسانات طلا و دلار چه تاثیری در بورس دارد؟

نوسانات طلا و دلار در کنار سایر عوامل از وضعیت سودآوری شرکت‌ها گرفته تا سیاست‌های جهانی می‌تواند روی بازدهی و عملکرد بورس تاثیرگذار باشد. بازار سرمایه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در ایران نوسانات طلا و دلار به عنوان بازیگران اصلی و موثر معرفی می‌شوند. افرادی که به صورت مستقیم سرمایه‌گذاری می‌کنند، باید نوسانات و اخبار موثر مربوط به این حوزه را رصد کرده و تحلیل کنند که در آن برهه زمانی، تاثیر کدام بیشتر است؟ طلا، دلار یا عوامل دیگر؟

تاثیر نوسانات ارز در بورس

اصولا شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بورس عرضه می‌شود در دو گروه قرار می‌گیرند، شرکت‌هایی که هزینه‌ها و درآمدشان با ریال سروکار دارد و شرکت‌هایی که در تامین مواد اولیه یا فروش و یا هر دو به دلار وابسته هستند.

در بسیاری از صنایع، بالا رفتن نرخ قیمت دلار به معنای افزایش سود است، چرا که هزینه‌های اولیه آن‌ها بر اساس ریال محاسبه می‌شود، در صورتی که کالا و خدمات نهایی خود را بر اساس دلار بفروشند و به همین دلیل افزایش قیمت ارز باعث بالا رفتن ارزش سهام این شرکت‌ها می‌شود.

از طرف دیگر شرکت‌هایی که مواد اولیه مورد نیاز خود را وارد می‌کنند و در عین حال نمی‌توانند قیمت نهایی محصول خود را به همین میزان بالا ببرند، با افزایش قیمت ارز با مشکل و گاهی اوقات با ضرر مواجه خواهند شد. با این حال، از آنجا که افزایش قیمت دلار، اثر تورمی بر اقتصاد کشور دارد، معمولا بالا رفتن قیمت ارز در ایران منجر به گران شدن محصولات شرکت‌ها و در نتیجه صعودی شدن شاخص کل بورس می‌شود.

تاثیر نوسانات بازار طلا روی بورس

طلا از گذشته بسیار دور تا الان به عنوان یکی از ارزشمندترین فلزات مورد استفاده قرار گرفته است. هرچند دیگر در دنیای امروز به اندازه گذشته از طلا برای تبادل مالی استفاده نمی‌شود، اما بسیاری از بانک‌های مرکزی در سراسر دنیا از طلا به عنوان پشتوانه مالی پول و نگهداری در خزانه استفاده می‌کنند. به همین خاطر است که طلا بین مردم عادی نیز محبوبیت بالایی دارد.

علاوه بر تحولات داخلی که ممکن است منجر به نوسان بازار طلا شود، تحولات در سطح جهانی نیز بر این بازار تاثیر می‌گذارد. از طرفی در کشور ما، وابستگی زیاد و مستقیمی بین قیمت دلار و طلا وجود دارد و در اغلب مواقع، بالا رفتن قیمت دلار، افزایش قیمت طلا و بالا رفتن قیمت طلا، افزایش قیمت دلار را به دنبال خواهد داشت. همانطور که گفته شد، افزایش و کاهش دلار نیز، معمولا تاثیر مستقیمی در مثبت شدن بورس دارد. هر چند تاثیر این افزایش یا کاهش قیمت، بر تمام شرکت‌ها یکسان نیست.

سایر عوامل موثر بر بورس

همانطور که در مقالات دیگر نیز به آن اشاره شده است، عوامل زیادی روی روند شاخص کل تاثیرگذار هستند و نمی‌توان صرفا به نوسانات طلا و دلار اکتفا کرد. سیاست‌های دولت، پویایی اقتصاد، روابط بین‌الملل، نرخ تورم و عوامل بسیار دیگری می‌توانند بر روی شاخص بورس اثر بگذارند.

بیماری کووید ۱۹ که از اواخر سال ۱۳۹۸ در جهان شیوع پیدا کرد بر اقتصاد جهانی تاثیر گذاشت و به گفته کارشناسان پیش‌بینی می‌شود پس‌لرزه‌های این پاندمی تا سال‌های بعد نیز ادامه داشته باشد.

در ایران با حمایت دولت در اوایل سال ۱۳۹۹ با وجود بیماری کرونا، بورس وضعیت خوبی را پشت سر گذاشت و به خوبی مدیریت شد. اما پس از مدتی این سیل نقدینگی که روانه بازار سرمایه شد به خوبی مدیریت نشد و شاخص بیش از 20 ماه به روند نزولی و فرسایشی خود ادامه داد.

اما به طور کلی، عموم مردم در شرایط بحرانی مانند پاندمی کرونا، ترجیح می‌دهند در حوزه‌هایی که ریسک کمتری دارد، سرمایه‌گذاری کنند و به همین خاطر محبوبیت بورس در این شرایط کاهش می‌یابد.

طلا یا دلار کدام تاثیر بیشتری در بورس دارند؟

برای پاسخ به این سوال نمی‌توان جواب قطعی و مشخصی داد، چرا که روند بورس تنها متاثر از این دو عامل نیست. با این حال، با توجه به شرایط کلی اقتصاد ایران در حال حاضر، بسیاری از صنایع کشور بیشتر از آنکه تحت تاثیر طلا باشند، همگام با تغییرات دلار، فعالیت‌های خود را تنظیم می‌کنند. همانطور که گفته شد، طلا نیز خود را با قیمت دلار هماهنگ می‌کند.

سخن پایانی

اگر خودتان به صورت مستقیم قصد مشارکت در بورس و خرید و فروش اوراق بهادار را دارید، بهتر است به تمامی عوامل موثر از جمله نوسانات طلا و دلار توجه کنید و تنها یک شاخص را بررسی نکنید. این کار مستلزم دانش و وقت کافی در حوزه بازار سرمایه است.

اما اگر دانش و زمان کافی ندارید، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انتخاب کارآمدتری برای شما خواهد بود. سامانه مدیریت ثروت مانو، شرایطی را فراهم کرده است که افراد با هر سطح از دانش مالی و بدون نیاز به صرف زمان بابت رصد و تحلیل اخبار و مولفه‌های مهم اقتصادی، به صورت غیرمستقیم در بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشارکت کنند.